Hướng dẫn tăng cường công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc

Ngày 25/12/2023, Bộ Chính trị đã ban hành Chỉ thị số 28-CT/TW về tăng cường công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc (viết tắt là Chỉ thị số 28-CT/TW). Thực hiện nhiệm vụ được Bộ Chính trị phân công, Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan hướng dẫn việc tổ chức quán triệt và triển khai thực hiện Chỉ thị số 28-CT/TW, như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức, đơn vị và toàn xã hội về công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em, coi đây là nội dung đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; tăng cường sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị để tạo sức mạnh tổng hợp, nâng cao hiệu quả công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em.

2. Các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội tổ chức quán triệt nghiêm túc Chỉ thị số 28-CT/TW; xây dựng chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị đến từng chi bộ; bảo đảm nguồn lực cho công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em.

3. Tập trung chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em phù hợp với tình hình thực tiễn, đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất với việc thực hiện các chủ trương của Đảng về chính sách xã hội, y tế, giáo dục, xây dựng gia đình và phát triển văn hóa, con người Việt Nam. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết quá trình triển khai thực hiện Chỉ thị số 28-CT/TW và các văn bản liên quan đến trẻ em.

II. NỘI DUNG TRỌNG TÂM

Các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội căn cứ nội dung của Chỉ thị số 28-CT/TW và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, đặc điểm, tình hình cụ thể của địa phương, đơn vị chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện Chỉ thị phù hợp với thực tiễn của từng cấp, ngành, địa phương và tập trung các nội dung trọng tâm sau:

1. Đẩy mạnh đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm và hành động chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em của các cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và Nhân dân. Cung cấp thông tin, tư vấn, hỗ trợ, hướng dẫn, nhân rộng các mô hình bảo đảm thực hiện quyền trẻ em và giải quyết các vấn đề về trẻ em. Phát huy vai trò của các cơ quan thông tấn báo chí trong tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật, kiến thức, kỹ năng chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em. Biểu dương, nhân rộng các phong trào, mô hình, sáng kiến chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em.

2. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, cụ thể hóa chủ trương của Đảng về chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em sát với thực tiễn địa phương, đơn vị. Đồng thời, xác định trách nhiệm cụ thể của các cấp ủy đảng, chính quyền, nhất là người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em; phát triển hệ thống phúc lợi xã hội cơ bản, cung cấp dịch vụ xã hội cho trẻ em liên thông, chất lượng và hiệu quả; xây dựng và thực hiện các tiêu chí gia đình, nhà trường, xã hội an toàn, lành mạnh, thân thiện với trẻ em; xây dựng lộ trình thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em dưới 5 tuổi. Triển khai có hiệu quả Chương trình hành động quốc gia vì trẻ em, các chiến lược, chương trình về dinh dưỡng, phòng ngừa giảm thiểu trẻ em lao động trái quy định của pháp luật, chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi và các chương trình, kế hoạch khác có liên quan đến trẻ em; phát triển hệ thống dịch vụ bảo vệ trẻ em, hệ thống tư pháp thân thiện với trẻ em và người chưa thành niên; tăng cường giám sát, kiểm tra, thanh tra việc thực hiện quyền và giải quyết các vấn đề về trẻ em.

3. Hoàn thiện chính sách, pháp luật, tiêu chuẩn, quy trình tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản cho trẻ em. Nghiên cứu, tích hợp, xây dựng Chiến lược quốc gia về phát triển trẻ em mang tính tổng thể, toàn diện. Đổi mới cơ chế, chính sách xã hội hoá, khuyến khích, huy động tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân, xã hội tham gia, phối hợp thực hiện tốt các chính sách, mục tiêu, chỉ tiêu, giải pháp, mô hình chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em. Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, tạo sự đồng bộ trong thực hiện chủ trương, chính sách, pháp luật, bảo đảm trẻ em phải là trung tâm của chính sách, chiến lược phát triển. Kiện toàn tổ chức bộ máy làm công tác trẻ em theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Thực hiện phân cấp, phân quyền, điều phối, phối hợp đối với các cơ quan, đơn vị làm công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em.

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

Ban Tuyên giáo Trung ương đề nghị:

1. Các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương lãnh đạo, chỉ đạo việc xây dựng, tổ chức triển khai có hiệu quả các chương trình, kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 28-CT/TW; đưa các mục tiêu, chỉ tiêu chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em vào nghị quyết, chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đơn vị. Xác định trách nhiệm cụ thể của cấp ủy, chính quyền, nhất là người đứng đầu trong công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em; chỉ đạo thực hiện các tiêu chí xây dựng gia đình, nhà trường, xã hội an toàn, lành mạnh, thân thiện, bảo đảm cho trẻ em được ưu tiên phát triển về thể chất, tinh thần, nhân cách, tài năng, trí tuệ. Tăng cường kiểm tra, giám sát công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em ở các cấp, nhất là cấp cơ sở.

2. Đảng đoàn Quốc hội chỉ đạo việc sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến trẻ em; xây dựng chương trình, kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 28-CT/TW; lồng ghép, phân bổ nguồn lực thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu về trẻ em trong thực hiện chính sách, pháp luật, chiến lược, chương trình phát triển kinh tế - xã hội; tăng cường giám sát việc xây dựng, thực hiện chính sách, pháp luật, chiến lược, quy hoạch, đề án, kế hoạch chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em.

3. Ban cán sự đảng Chính phủ và các bộ, ngành

- Ban cán sự đảng Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo việc xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 28-CT/TW; chỉ đạo Ban cán sự đảng Bộ Tài chính xây dựng các cơ chế, chính sách tài chính, bố trí ngân sách nhà nước, khuyến khích, huy động tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân, xã hội tham gia đáp ứng yêu cầu chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em từ sớm, liên tục và toàn diện; chỉ đạo Ban cán sự đảng Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, tham mưu kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương xây dựng quy chế hoạt động, thực hiện phân cấp, phân quyền, đổi mới phương thức phối hợp, quản lý, điều hành đối với các cơ quan, đơn vị làm công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em, bảo đảm khoa học, chặt chẽ, hiệu quả; đầu tư xây dựng công trình phúc lợi, cung cấp dịch vụ xã hội cơ bản, dịch vụ bảo vệ trẻ em, dịch vụ y tế, giáo dục, điểm vui chơi, giải trí, hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể dục thể thao cho trẻ em.

- Ban cán sự đảng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan tập trung rà soát, sửa đổi, bổ sung hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Chỉ đạo nghiên cứu, tích hợp, xây dựng Chiến lược quốc gia về phát triển trẻ em mang tính tổng thể, toàn diện; nghiên cứu đổi mới cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành và địa phương; ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn bảo vệ trẻ em; xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về trẻ em. Phát triển hệ thống phúc lợi xã hội, cung cấp dịch vụ xã hội cơ bản, bảo vệ và phát triển toàn diện trẻ em phù hợp với giai đoạn mới. Củng cố, phát triển và nâng cao năng lực của đội ngũ làm công tác bảo vệ trẻ em ở các cấp, nhân viên công tác xã hội, cộng tác viên ở cộng đồng dân cư. Chủ trì, phối hợp với Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan trong triển khai thực hiện Chương trình hành động quốc gia vì trẻ em, các chiến lược, chương trình về phòng chống tai nạn thương tích, phòng ngừa giảm thiểu trẻ em lao động trái quy định của pháp luật, chăm sóc sức khỏe tâm thần, trẻ em mồ côi. Rà soát toàn diện, tăng cường quản lý các cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, hỗ trợ trẻ em và các hoạt động xã hội, từ thiện chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em bảo đảm theo quy định của pháp luật.

Chỉ đạo các đơn vị chức năng của Bộ phối hợp với các đơn vị liên quan của Ban Tuyên giáo Trung ương thực hiện nhiệm vụ theo Chỉ thị số 28-CT/TW. Hằng năm tiến hành kiểm tra, đánh giá việc phổ biến, quán triệt và triển khai thực hiện Chỉ thị số 28-CT/TW.

- Ban cán sự đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo rà soát, sửa đổi, bổ sung, trình cấp có thẩm quyền hoàn thiện cơ chế, chính sách, văn bản pháp luật, tiêu chuẩn về nhà trường an toàn, lành mạnh, thân thiện với trẻ em. Xây dựng lộ trình thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em dưới 5 tuổi. Tăng cường phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội, nêu cao trách nhiệm của gia đình và nhà trường; chú trọng giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống, chuẩn bị cho trẻ sống có trách nhiệm, thực hiện bổn phận với gia đình, nhà trường, cộng đồng, xã hội, quê hương, đất nước phù hợp với lứa tuổi.

- Ban cán sự đảng Bộ Y tế chỉ đạo rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền hoàn thiện cơ chế, chính sách, văn bản pháp luật, các tiêu chuẩn về chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng cho trẻ em; triển khai thực hiện có hiệu quả các chiến lược, chương trình về dinh dưỡng, tiêm chủng mở rộng, can thiệp giảm tử vong trẻ em dưới 5 tuổi, tăng cường cung cấp các dịch vụ y tế chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em tại các cơ sở khám, chữa bệnh.

- Ban cán sự đảng Bộ Thông tin và Truyền thông chỉ đạo rà soát, sửa đổi, bổ sung, trình cấp có thẩm quyền hoàn thiện cơ chế, chính sách, văn bản pháp luật, các tiêu chuẩn cung cấp thông tin đáp ứng yêu cầu chăm sóc, giáo dục, bảo vệ và bảo đảm quyền trẻ em. Đẩy mạnh bảo vệ trẻ em trước thông tin không có lợi trên không gian mạng và xã hội, những vấn đề ảnh hưởng đến phát triển toàn diện của trẻ em. Hướng dẫn các cơ quan báo chí của Trung ương và địa phương xây dựng kế hoạch triển khai cụ thể, thường xuyên tuyên truyền các nhiệm vụ, giải pháp trong Chỉ thị số 28-CT/TW.

Phối hợp chỉ đạo các cơ quan thông tấn báo chí tăng cường mở các chuyên trang, chuyên mục, xây dựng chương trình phát thanh, truyền hình nhằm tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật, kiến thức, kỹ năng, mô hình chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em, trách nhiệm của các cấp, các ngành, đoàn thể, nhà trường, gia đình và xã hội về công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em. Lên án các hành vi xâm hại, bạo lực, mua bán, bỏ rơi, bắt cóc, gây nguy hại đến trẻ em.

- Ban cán sự đảng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật, chính sách, quy hoạch về vui chơi, giải trí, hoạt động văn hoá, nghệ thuật, thể dục, thể thao, du lịch cho trẻ em, nhất là nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, địa bàn khó khăn, vùng sâu, vùng xa. Xây dựng môi trường gia đình an toàn, lành mạnh, thân thiện, bảo đảm cho trẻ em có cơ hội phát triển về thể chất, tinh thần, nhân cách, tài năng, trí tuệ. Phát triển các sản phẩm văn hoá, văn học - nghệ thuật lành mạnh, phù hợp, có chất lượng dành cho trẻ em.

4. Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chủ trì, phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, phổ biến, quán triệt và tổ chức triển khai thực hiện Chỉ thị số 28-CT/TW phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị. Xây dựng chương trình giám sát việc thực hiện Chỉ thị; kịp thời phản ánh, phối hợp giải quyết những vấn đề liên quan đến trẻ em. Vận động đoàn viên, hội viên tích cực tuyên truyền, cung cấp thông tin, tư vấn, hỗ trợ, hướng dẫn chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em. Tổ chức thực hiện có hiệu quả phong trào “Toàn dân chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em” gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” đến từng địa bàn dân cư. Biểu dương, nhân rộng các phong trào, mô hình, sáng kiến chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em.

5. Ban Tuyên giáo các tỉnh ủy, thành ủy, tham mưu tỉnh ủy, thành ủy xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện Chỉ thị, hướng dẫn tổ chức quán triệt Chỉ thị số 28-CT/TW đến từng chi bộ.

Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan kiểm tra, đánh giá tình hình chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em ở địa phương; kịp thời tham mưu, giải quyết những vấn đề nảy sinh trong quá trình thực hiện Chỉ thị số 28-CT/TW.

6. Ban Tuyên giáo Trung ương chủ trì, phối hợp với Ban cán sự đảng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và các cơ quan liên quan thường xuyên theo dõi, kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc thực hiện Chỉ thị, định kỳ báo cáo Bộ Chính trị.

BAN TUYÊN GIÁO TRUNG ƯƠNG