Dịch vụ công toàn trình cấp hộ chiếu phổ thông - điểm sáng tiện ích cho công dân

Cuộc cách mạng 4.0 tác động trực tiếp đến mọi mặt đời sống, từ chính trị, kinh tế cho tới văn hóa xã hội... Những cụm từ như "Chính phủ số", "Chuyển đổi số", "Dịch vụ công" hay "Số hóa kết quả giải quyết thủ tục hành chính" xuất hiện với tần suất dày đặc trên các phương tiện thông tin đại chúng, trong tất cả các cuộc họp từ trung ương cho đến địa phương, hay qua cả những câu chuyện của người dân...

Bên cạnh đó, những năm qua, chính sách, pháp luật về xuất nhập cảnh của Việt Nam không ngừng được hoàn thiện, các thủ tục hành chính được đổi mới một cách toàn diện theo hướng trực tuyến, trực tiếp, dễ dàng, đơn giản, thuận lợi, thông thoáng cho công dân Việt Nam cũng như người nước ngoài có hoạt động xuất nhập cảnh tại Việt Nam, qua đó, tạo nhiều tác động tích cực đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Mục tiêu tạo tiện ích cho nhân dân là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu mà Đảng và Nhà nước giao cho lực lượng Quản lý xuất nhập cảnh. Đáp ứng Đề án 06 của Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030, những năm qua, Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã triển khai cung cấp 40 dịch vụ công trực tuyến thành công trên Cổng dịch vụ công Bộ Công an và Cổng dịch vụ công quốc gia, tạo thành nền tảng thông suốt, bao gồm các bước xác thực, chứng thực và thanh toán trực tuyến nhằm nâng cao chất lượng phục vụ người dân, tổ chức và doanh nghiệp.

Điểm sáng nổi trội nhất về dịch vụ công của lực lượng Quản lý xuất nhập cảnh là Dịch vụ công toàn trình cấp hộ chiếu phổ thông cho công dân Việt Nam. Dịch vụ công này giúp người dân không cần phải đến cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh để hoàn tất thủ tục cấp – đổi hộ chiếu, góp phần rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, giảm chi phí hoạt động; đồng thời, tăng tính minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân trong lĩnh vực xuất nhập cảnh về thủ tục hành chính.

Việc nộp hồ sơ người dân có thể làm hoàn toàn trên môi trường điện tử và nhận kết quả tại nhà 24/7. Đó là bước đột phá lớn trong công tác Quản lý xuất nhập cảnh của lực lượng CAND, thay đổi phương pháp làm việc từ trực tiếp sang trực tuyến. Tính đến tháng 9/2023, số lượng hồ sơ đề nghị cấp hộ chiếu nộp trên môi trường điện tử đã chiếm 90% trên tổng số hồ sơ cấp hộ chiếu.

Để đạt được hiệu quả này, được sự quan tâm sát sao của lãnh đạo Bộ Công an, Đảng ủy lãnh đạo Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã chủ động tham mưu, báo cáo lãnh đạo các cấp phê duyệt chủ trương đầu tư các dự án về công nghệ thông tin để nâng cấp trang thiết bị hạ tầng; phần mềm nghiệp vụ, đáp ứng công tác chuyển đổi số.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong triển khai nhiệm vụ này còn được thể hiện bằng trí tuệ, sự nỗ lực của đội ngũ kỹ sư nhiệt huyết, giàu kinh nghiệm, không ngừng nghiên cứu, sáng tạo và học hỏi, vượt mọi khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ, nghiên cứu triển khai nhiều dự án khác liên quan đến công tác Quản lý xuất nhập cảnh. Từ đó, có thể xây dựng hệ thống cấp phát, quản lý hộ chiếu một cách đồng bộ, hiệu quả.

Từ những năm 2010, Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã tham mưu lãnh đạo Bộ Công an trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 2135 ngày 22/11/2010 phê duyệt Đề án "Sản xuất và phát hành hộ chiếu điện tử Việt Nam". Đề án này không chỉ đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế của đất nước mà còn giúp lực lượng Quản lý xuất nhập cảnh xây dựng được một hệ thống hạ tầng trang thiết bị về công nghệ thông tin hiện đại, phục vụ việc sản xuất, cấp phát và quản lý hộ chiếu điện tử cũng như hộ chiếu không gắn chip điện tử. Qua đó, chủ động và kịp thời đáp ứng yêu cầu khi Đề án 06 của Chính phủ được triển khai.

Ngay khi bắt đầu triển khai dịch vụ công cấp hộ chiếu phổ thông cho công dân Việt Nam, bên cạnh hệ thống trang thiết bị hiện đại và đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm sẵn có, đơn vị đã chủ động phối hợp Văn phòng Bộ Công an, Tập đoàn VNPT xây dựng phần mềm nội bộ tiến hành tích hợp, kiểm thử chức năng đăng ký, tiếp nhận hồ sơ đề nghị cấp hộ chiếu trên Cổng dịch vụ công của Bộ Công an, đồng bộ dữ liệu giữa Cổng dịch vụ công của Bộ Công an với hệ thống nội bộ của Cục Quản lý xuất nhập cảnh, ghi nhật ký chi tiết về các lỗi trong quá trình sử dụng cổng dịch vụ công và trao đổi với Văn phòng Bộ hàng tuần để khắc phục.

Đã chủ động xây dựng chương trình, hệ thống trao đổi kết nối, tích hợp, tra cứu, chia sẻ dữ liệu căn cước công dân với Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội để thực hiện khai thác dữ liệu từ đơn vị, phục vụ việc cấp hộ chiếu phổ thông. Phối hợp Cục Viễn thông và cơ yếu; Cục Công nghệ thông tin; Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao bảo đảm năng lực đường truyền, bảo mật hệ thống. Hoàn thành việc rà soát, tập hợp danh sách và gửi Cục Viễn thông và cơ yếu trang cấp bút ký điện tử cho cán bộ thuộc Cục Quản lý xuất nhập cảnh và các đơn vị xuất nhập cảnh Công an địa phương.

Cùng với đó, triển khai sử dụng bộ công cụ sinh trắc học (SPID) của hãng NEC để kiểm tra chất lượng ảnh chân dung do công dân nộp trực tuyến; phối hợp các đơn vị liên quan nâng cấp, hiệu chỉnh phần mềm tiếp nhận hồ sơ, thu lệ phí để tích hợp với hệ thống phát hành biên lai điện tử; triển khai các phương án kỹ thuật thực hiện đồng bộ dữ liệu liên quan xuất nhập cảnh giữa Cục Quản lý xuất nhập cảnh - Bộ Công an và Cục Cửa khẩu - Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng phục vụ công tác sản xuất, cấp phát và quản lý hộ chiếu của công dân Việt Nam...

Để ứng dụng công nghệ vào công tác tuyên truyền, đơn vị đã sử dụng những phần mềm, thiết bị hiện đại tạo ra những sản phẩm, hình ảnh trực quan, sinh động tại trụ sở tiếp công dân của Cục Quản lý xuất nhập cảnh (pano, áp phích, standee, bảng ảnh, chữ điện tử...), hướng dẫn cụ thể đối với cán bộ tiếp nhận và người dân đăng ký hồ sơ bằng các videoclip và đăng tải trên Cổng thông tin điện tử về xuất nhập cảnh...

Ngoài ra, đơn vị kịp thời báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Dự án nâng cấp hệ thống nghiệp vụ xử lý thủ tục hành chính trong lĩnh vực xuất nhập cảnh nhằm nâng cấp, hiện đại hóa công tác quản lý xuất nhập cảnh, đáp ứng yêu cầu công tác trong tình hình mới. Đảng ủy, lãnh đạo Cục Quản lý xuất nhập cảnh cũng kịp thời chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Cục và Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an các địa phương tổ chức tập huấn trực tuyến và trực tiếp về công nghệ thông tin; bố trí 100% cán bộ kỹ sư ứng trực để hướng dẫn, hỗ trợ, xử lý cho các địa phương và công dân, giải đáp những vướng mắc khác liên quan dịch vụ công cấp hộ chiếu.

Có thể nói, ứng dụng công nghệ thông tin trong triển khai Dịch vụ công toàn trình cấp hộ chiếu phổ thông cho công dân Việt Nam nói riêng và cả 40 dịch vụ công trực tuyến trên lĩnh vực quản lý xuất nhập cảnh là nhiệm vụ đặc biệt mà lực lượng Quản lý xuất nhập cảnh luôn chú trọng nhằm hiện thực hóa mục tiêu "Xác định việc triển khai các dịch vụ công trực tuyến là góp phần vào tiến trình cải cách thủ tục hành chính một cách toàn diện và triển khai Chính phủ điện tử, hướng đến Chính phủ số vào năm 2025" của Đảng và Chính phủ.